National Pandemic Alarm – Szczepienia przeciwko COVID-19 idą pomału, twierdzą Polacy; nie zgadzają się na używanie niezatwierdzonych szczepionek

National Pandemic Alarm, który od 16 marca 2020 roku monitoruje aktualne postawy i nastroje społeczne wobec trwającej pandemii koronawirusa w pięciu krajach europejskich, obecnie dostarcza wyniki z pomiarów przeprowadzonych w dniach od 19.–22. marca 2021.

Polski Panel Narodowy jest częścią Europejskich Paneli Narodowych, w ramach których realizowany jest projekt, mający na celu monitorowanie stosunku mieszkańców Europy Środkowej do pandemii COVID-19.

Projekt pokazuje zmiany w rozwoju postaw i nastrojów społecznych – zaufanie do urzędników państwowych (indeks zaufania do państwa), poziom lęku (indeks paniki), realny wpływ na populację (indeks konsekwencji), osobiste doświadczenia związane z występowaniem choroby u siebie lub pacjentów w pobliżu (wskaźnik doświadczenia) i chęć zaszczepienia się przeciwko COVID-19 (indeks chęci i gotowości na szczepienia). Szczegółowe wyniki są dostępne na stronie internetowej projektu www.nationalpandemicalarm.eu. Obecna fala badania poświęcona została kwestii szczepień.

Indeks zaufania do aparatu państwa

W Polsce wartość zmniejszyła się o 3 punkty w stosunku do poprzedniej fali. Niższe zaufanie do państwa widzimy na Słowacji (35 punktów) i Bułgarii (36 punktów). Wyższe wartości obserujemy na Węgrzech (44 punkty), gdzie indeks pokazuje o jeden punkt więcej niż w lutym.

Indeks paniki zwiększa się w Czechach od początku 2021 roku, obecnie znajduje się na poziomie 64 punktów, co oznacza, że ludzie trochę się boją. Podobnie sytuacja wygląda w Polsce (65 punktów) oraz Słowacji i Węgrzech (oba kraje po 66 punktów). Nieco mniej boją się Bułgarzy, tam indeks wskazuje wartość 59 punktów.

Powoli rośnie Indeks konsekwencji, który ilustruje jak pandemia COVID-19 wpływa na codzienne życie populacji. Wartości we wszystkich krajach wzrosły o około 1 punkt i, oprócz Bułgarii, oddają stan tego jak respondenci czuli się wpływ pandemii przed rokiem – a więc na koniec marca 2020.

Podobnie do Czechów (62 punkty) czują się Bułgarzy (62 punkty) i Polacy (61 punktów). Pandemia ma nieco większy odczuwalny wpływ na Słowaków (68 punktów) i Węgrów (66 punktów). Już od początku roku ze wszystkich 5 badanych krajów, wartości najwyższe są na Słowacji.

Indeks chęci do szczepień – zwiększył się w trakcie tego miesiąca we wszystkich badanych krajach, poza Polską, gdzie wartości pozostają na tym samym poziomie jak na koniec lutego (50 punktów). W pozostałych krajach widzimy wzrosty, w niektórych radykalne - konkretnie w Czechach i na Węgrzech (oba 57 punktów). Oznacza to wzrost o odpowiednio, 8 i 9 punktów w stosunku do poprzedniej fali badania. W Bułgarii ideks rośnie o 4 punkty (obecnie 39) a na Słowacji o 2 (obecnie 54 punkty).

Tym samym kolejność krajów w indeksie chęci zaszczepienia się zmienia i obecniej najwyższa jest w Czechach i Węgrzech (57), następnie na Słowacji (54), Polsce (50) i Bułgarii (39).

Dokładniejsze informacje łącznie z ich zmianą w czasie znajdą Państwo na stronie

Tempo szczepień przeciwko COVID-19 jest zbyt wolne

Według badania National Pandemic Alarm zdecydowana większość ludzi ocenia obecne tempo szczepień jako wolne (64%). Jedynie niewielka ilość respondentów twierdzi, że jest ono odpowiednie (11%) lub nawet szybkie (6%)  

Przebieg procesu szczepień jest wedlug większości Polaków wolny, jednak nie zgadzają się oni na korzystanie ze szczepionek, które nie zostały zatwierdzone przez Europejską agencję medyczną (EMA) (67%). Dopuściłoby je jedynie 10% respondentów. Pozostała, prawie ćwierć respondentów nie ma w tej kwestii zdania. Widać w tej grupie odchylenie na korzyść osób z wykształceniem podstawowym i gimnazjalnym.

Połowa respondentów zatrzymałaby szczepienia AstraZenecą

Podobnie jak w sąsiednich Czechach, również u nas w Polsce ludzie mają styczność z nagłaśnianymi w mediach pojedynczymi przypadkami komplikacji zdrowotnych po szczepionce od firmy AstraZeneca. Choć wciąż odbywa się dokładne sprawdzenie związku pomiędzy szczepionką i komplikacjami, w czwartek 18 marca EMA potwierdziła, że szczepionka jest bezpieczna, z czym zgadzają się również specjaliści.

W badaniu National Pandemic Alarm zapytaliśmy się o to, co respondenci sądzą na temat zatrzymania procesu szczepień tym preparatem w Polsce, do momentu pełnego wyjaśnienia wszystkich przypadków komplikacji poszczepieniowych i skutków ubocznych. Połowa ankietowanych uważa, że wstrzymanie korzystania z tej szczepionki byłoby odpowiednim działaniem (52%). Ku temu twierdzeniu raczej skłaniają się kobiety oraz osoby do 34 roku życia. 26 % respondentów nie zgadza się z zatrzymaniem procesu szczepień AstraZenecą (tak sądzą raczej mężczyźni) z kolei 22% respondentów nie ma w tej kwestii zdania.

Co trzeci respondent nie ma zaufania do szczepionki Sputnik V

Jeśli chodzi o opinie na temat szczepionki Sputnik V, można zaobserwować ich całe spektrum. Zapytaliłmy się respondentów Polskiego Panelu Narodowego, co sądzą na temat skorzystania z tej szczepionki w naszym kraju i 31% z nich rosyjskiemu preparatowi zupełnie nie ufa. Z tą opinią nieznacznie bardziej zgadzają się osoby z wyższym wykształceniem. Do tego kolejnych 14% osób ją odrzuca z tego względu, że nie zgadza się na szczepienie którymkolwiek preparatem.

18% ankietowanych zgadza się na używanie tej szczepionki, ale dopiero wtedy, kiedy zostanie zatwierdzona przez struktury europejskie. Z tym zdaniem zgadzają się raczej mężczyźni oraz osoby starsze w wieku 55 lub więcej. Z jej natychmiastowym użyciem bez zatwierdzenia przez UE zgadza się jedynie 4% respondentów.

Co trzeci respondent nie ma zdania, lub nie potrafi odpowiedzieć na to pytanie (32%). To obowiązuje w przypadku bardziej kobiet, młodych ludzi w wieku 15-34 lat, osób z wykształceniem podstawowym oraz mieszkańcach terenów wiejskich.

Projekt badawczy National Pandemic Alarm (www.nationalpandemicalarm.eu) jest sponsorowany przez European National Panels, spółkę zależną Nielsen Admosphere, NMS Market Research i STEM / MARK, która skupia panele narodowe z krajów Czwórki Wyszehradzkiej i Bułgarii i gromadzi ponad 100 tys. respondentów.